home - thanks and good bye

 

 

SUKUŞU HABİTAT (YAŞAM ALANI) DERSİ

Uludağ Üniversitesi, Bursa, 8 Şubat 2001

Stacy Özesmi

Neden Habitat Tanımı Gerekir?

  • Habitat tanımı olmadan kuş sayımları eksık saılır,
  • Kuşlar değişen çevresel koşullara hemen tepki verirler,
  • Kuşların sulak alan kullanımındaki değişikliklerin çoğu değişen çevresel şartlardandır.

Neden Habitat Tanımı Gerekir?

  • Sulakalanlar doğal olarak dinamiktir,
  • Su seviyeleri değişince su bitkilerinin ve omurgasızların kompozisyonu ve popülasyonu değişir,
  • Amacımız kuşları etkileyebilecek olumlu ve olumsuz şartları belirleyebilmektir.

Terimler

  • Sulakalanlar (wetlands)
  • Teritori, revir (territory)
  • Barınma alanı (home range)
  • Niş (niche)
  • Yaşam alanı, habitat (habitat)

Ramsar'a göre Sulakalanlar:

  • "alçak gelgitte altı metreyi aşmayan deniz suyu alanlarını da kapsamak üzere doğal ya da yapay; sürekli ya da geçiçi; durgun ya da akar, tatlı, acı ya da tuzlu sulu; bataklık, ıslak çayırlar, turbalık ya da bataklıklar"

Ramsar'a göre Sulakalanlar ayrıca:

  • bitişik nehir kıyısı ya da deniz kıyısı bölgeleri ve sulak alanların yanında yer alan ve alçak gelgitte altı metreyi aşan denizler"

5 sulakalanlar stistemi

  • Marin (Denizel)

    - kıyı lagünlerini, kayalık kıyıları ve mercan adalarını içeren kıyı sulak alanları

  • Estuar (Haliç)

    - deltalar, gelgit bataklıklar ve mangrov bataklıkları içeren sulak alanlar

5 sulakalanlar sistemi

  • Lakustrin (Gölsel)

    - Göllerle birleşen sulak alanlar

  • Riverin (Akarsu)

    - ırmak ve nehir boylarındaki sulak alanlar

  • Palustrin (Bataklık)

    - bataklıklar

Terimler

  • Teritori, revir

    - Kuş tarafından üremek ve beslenmek için belirlenen ve korunan alan.

  • Barınma alanı

    - Daha büyük, ihtiyaçların karşılandığı, genel kullanım alanı, kuş tarafından belirleme ve koruma daha as belirgin.

Terimler

  • Niş

    - Habitat yaşam alanının uzamsal ve yapısal parçalarını tanımlarken, niş daha çok türün hayvan topluluğu içindeki rolünü betimler.

Terimler

  • Habitat, Yaşam alanı

    - Bir kuşun besin, su barınma, dinlenme ve yer ihtiyaçlarını karşıladığı yer.

    - Aynı kuş değişik etkinlikler için değişik yerleri kullanacak ve bu kullanımlarda mevsimlere göre değişecektir.

    - Sadece bitkileri değil aynı zamanda bitkilerin yapısını, tabakalanmasını, ölü hallerini, kayalar, ırmak kenarları gibi abiotik yapıları da kapsar.

Kuşları etkileyen sulakalan özellikleri

  • Basen büyüklüğü
  • Basen-kıyı yapılanması
  • Basen rüsübat yapısı (kil, silt, kum, vs.)
  • Su geçirgenliği, tuzluluğu, buzlanma,
  • Su derinliği
  • Su kolunu yapısı, bitkilerin tabakalanması ve dağılımı.

Kuşları etkileyen sulakalan özellikleri

  • Hidroloji: akıntı, dalga, gel-git
  • Irmak eğimi ve hacmi
  • Vejetasyon içinde açıklıklar ve havuzlar (büyüklük ve dağılım)
  • Vejetasyon zonları
  • Su-bitki alanı oranı
  • Bitki yoğunluğu
  • Bitki yüksekliği

Kuşları etkileyen sulakalan özellikleri

  • Bitki dayanıklılığı veya sağlamlığı
  • Bitki'nin yapıya bağlı yere ışık geçirgenliği: otsu, yapraklı, odunsu, çalı, ağaç, vs.
  • Dikey tabakalanma ve yüzeyler

Sulakalan Zonları

  • Açık su
  • Sualtı bitkileri
  • Yüzen bitkileri - sumercimeğigiller
  • Yapraklı yüzen bitkiler - nilüferler
  • Suüstü bitkileri - dayanıklı veya dayanıksız
  • Otlar - ıslak çalılar
  • Odunsu bitkiler - çalılar, ağaçlar

Habitat Bilgisi

  • Ada
  • Akarsu Ağzı
  • Tuzcul bataklık
  • Kumul
  • Çakıllık
  • Kayalık kıyı

Habitat Bilgisi

  • Açık deniz (?)
  • Sulakalan (genel)
  • Delta
  • Göl (tatlı)
  • Göl (acı)
  • Akarsu
  • Subasar orman
  • Turbalık

Tehdit Bilgisi

  • Ağaç kesimi
  • Madencilik
  • Kurutma
  • Saz kesimi veya yakımı
  • Kaçak avcılık
  • Aşırı otlatma
  • Kirlilik
  • Diğer...

Sukuşları be besinlerine örnekler

  • Düdükçünler, yağmurcunlar - omurgasızlar,
  • Kaşıkgaga - yüzey beslenimi ile omurgasız hayvan ve tohum yer,
  • Dikkuyruk-omurgasız için çamur süzer,
  • Batağanlar-balık ve omurgasız için dalar.

Sukuşları ve habitatlarına örnekler

  • Derin açık sular - dalgıçlar, pelikanlar, karabataklar, balık kartalı, derin sulara dalan patkalar.
  • Sualtı bitkileri - sakarmeke, bozördek, fiyu, kirik, yeşilbaş

Sukuşları ve habitatlarına örnekler

  • Yapraklı yüzen bitkiler - sutavukları, sumrular.
  • Sağlam veya dayanıklı suüstü bitkileri - yuvalamak için sutavuğu, balıkçıl, balaban ve çeltikçi
  • Dayanıksız çayır benzeri suüstü bitkileri - uzunbacak, kılıçgaga, kızkuşu ve yağmurcunlar

Sukuşları ve habitatlarına örnekler

  • Bitkisiz sığ sular, çamur düzlükleri - yağmurcunlar,
  • Kumluk adalar ve yarımadalar - yuvalayan sumrular ve cılıbıtlar
  • Gel-git düzlükleri - ak kumkuşu, büyük kumkuşu ve taşceviren